Maria Magdalena op ’t Spui

Bij de toevoeging “op ’t Spui” zou je denken dat dit klooster in de buurt van het Maagdenhuis moet hebben gestaan. Maar dat is echt niet zo. Het Spui wat hier wordt bedoeld is een afwateringssloot tussen de Oudezijds Voorburgwal en de Amstel bij het Rokin. Langs deze sloot liggen de kloosters van Maria Magdalena en van de Cellebroeders. Deze laatsten krijgen in 1505 toestemming een deel van het water te overkluizen en daarop hun kerk te bouwen. Maar in 1551 is de afwateringsfunctie niet langer nodig en wordt het Spui gedempt. Op de ontstane kavel bouwt men een turfpakhuis. Het staat parallel aan het Maria Magdalenaklooster en is zelfs verankerd aan de noordelijk kloostervleugel. Het pad dat langs de sloot loopt wordt eerst de Huiszittensteeg genoemd, maar wanneer in het nieuwe gebouw de Stadsbank van Lening wordt gevestigd, heet het de Enge Lombardsteeg. Het deel langs het Cellebroedersklooster is wat breder en heet dan Wijde Lombardsteeg.

Het Maria Magdalenaklooster is in 1411 gesticht als derde-ordeklooster, maar de zusters gaan al in 1425 over naar de reguliere orde van de Augustijnen. In datzelfde jaar krijgen ze buren aan de zuidkant van hun kloosterterrein. Daar ontstaat het Barbaraklooster, net als de Magdalenazusters voorheen, een tertiarissenklooster. Maar het botert niet tussen die beide en geregeld moet het stadsbestuur ingrijpen in een geschil. Het zijn pesterijen over en weer. Bouwen de Magdalenazusters hun kloosterkerk op de perceelgrens, de Barbara zuster bouwen hier jaren later hun kerk bijna stijf tegenaan zodat het licht de Magdalenakerk ontnemen. Ook een steeg en een huis op de erfgrens levert heftige disputen op. Pas in 1527, onder jaar na het ontstaan van het eerste conflict worden alle geschillen bijgelegd en wordt er een definitieve schikking over de lopende kwesties getroffen.

Van het Maria Magdalenaklooster zijn zo’n dertien handschriften bekend. Uiteraard is het veel meer geweest maar deze dertien hebben toch maar mooi ruim vijf eeuwen overleeft. Overstromingen, branden, oorlogen en wat al niet meer, is in veel gevallen de oorzaak van het definitieve verlies van historisch gebruiksgoederen, gebouwen en geschriften. De overgeleverde handschriften van het Maria Magdalena klooster zijn alle geproduceerd in de tweede helft van de 15e eeuw. De boeken worden veilig bewaard in o.a. de Universiteitsbibliotheken van Leiden en Amsterdam en in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag.

Wil je alles weten over de geschillen met het Barbaraklooster of meer over de handschriften die zijn overgeleverd? Lees het in het boek Gebed zonder End.