Het Agnietenconvent

Omdat de toeloop van vrouwen die in het klooster willen treden aan het eind van de 14e eeuw heel groot is, zijn de zusterhuizen die dan bestaan al snel overbevolkt. In een dergelijk geval splits zich een groep vrouwen af en stichten ze een nieuw klooster. Zo is ook ons Agnietenconvent ontstaan. Omdat het Claraklooster nog maar één huis tot haar beschikking heeft zit dit al snel vol. Een groep zusters, onder leiding van Ryssent Claesdr besluit om samen te gaan wonen in een nieuw onderkomen. Ze stichten op 20 januari 1397 hun Agnietenconvent en vestigen zich in een huis iets meer noordelijk in de Nes. Hier blijven ze tot aan 1406 en verhuizen dan naar de overkant van de Voorburgwal alwaar ze hun definitieve locatie kiezen. Vaak is een exacte stichtingsdatum niet bekend, maar van de Agnieten is een test in een memoryboek gevonden die luidt;

Dit huys van Sinte Agnieten is begonnen int jaer Ons Heren dusent driehondert XCVII op Sinte Agnieten avont, ende is gesproten uit Sinte Claren cloister binnen Amstelredam dair die eerste susteren vandaen gekomen zijn. Ende overmits dat sy eerst dese plaets begrepen hebben op Sinte Agnieten avont, dairom hebben sy Sinte Agnieten genomen tot patronesse. Ende sy hebben onder die derde oerde van Sinte Franciscus gesheten LXII jaeren.

De Agnietenkapel is niet de kapel die de zusters aanvankelijk hebben gebouwd. Op 25 mei 1452 gaat het hele klooster, inclusief hun kapel, op in de vlammenzee van de grote stadsbrand van Amsterdam. Hierbij wordt tweederde deel van de stad in as gelegd. De consternatie moet enorm zijn geweest en de zusters tekenen deze indrukwekkende gebeurtenis op in hun kronieken; 

Int jar MCCCCLII soe isser enen groten brant geweest hier binnen Amstelredam, alsoe dat wel half die stadt verbrant is geweest. Ende desen brant sciede op Sint Urbanusdag. Ende doen is mede dit gehele convent verbrant totten pulver toe, alsoe datter van geheele convent niet overgebleven is, dat men soude mogen besygen* dan ene balck  die daer na lange tyt op die putgalg gelegen heeft ende een kleyn houten kisgen

*nodig hebben

Na 18 jaar hebben de zusters weer voldoende middelen om hun kapel te herbouwen. Ze wordt ingewijd in 1470. Het is een eenschepige kerk met versmald koorgedeelte. Er is een boven- en een onderkerk. De Agnieten zelf maken gebruik van de bovenkerk zodat ze niet in contact komen met leken die de dienst bijwonen in de onderkerk. Het hoofdaltaar is dan ook dermate hoog dat men zowel boven als onder de handelingen in de dienst kan bijwonen. Naast een hoofdaltaar heeft de Agnietenkapel ook nog vier zijaltaren respectievelijk gewijd aan Maria, Franciscus, Augustinus en het Heilig Kruis.

Als het klooster in 1585 is opgeheven en de stad de nieuwe eigenaar is, verhuren deze de verschillende gebouwen. De gehele kapel wordt tot 1632 als pakhuis van de Admiraliteit gebruikt. Als deze zijn vertrokken richt de stad het Athenaeum Illustre op, en huisvest deze hogeschool als de voorloper van de UVA in de Agnietenkapel. Dan wordt ook de mooie poort geplaatst die we vandaag de dag nog kunnen bewonderen. Maar de Agnietenkapel heeft er niet altijd zo mooi bijgestaan als nu. Voor de grote renovatie in 1922 was het een volledig uitgeleefde bouwval en het heeft maar weinig gescheeld of het was ingestort en niet meer herbouwd

Meer lezen over de Agnieten, hun klooster en de geschiedenis van de locatie tot heden? Lees alles in het boek Gebed Zonder End.